sajhaonlinetv. com
तेस्रो धु्रवको नामले चिनिने हिमालय अन्टार्कटिका र आर्कटिकपछि हिमनदीको तेस्रो ठूलो स्रोत हिउँ हो । तर जलवायु परिवर्तनका कारण यसको हिउँ असाधारण गतीमा पग्लिरहेको छ । साइन्स जर्नल साइन्टिफिक रिपोर्टमा प्रकाशित एक हालैको अनुसन्धानका अनुसार यसबाट एसियामा गंगा, ब्रह्मपुत्र र सिन्धु नदीको किनारामा बस्ने करोडौँ भारतीय नागरिकमा पानीको संकट निम्तिन सक्छ ।
४०० देखि ७०० वर्ष पहिलेको तुलनामा विगतका केही दशकमा हिमालयको हिमनदी १० गुण तीव्र दरमा पग्लिरहेको छ । यो गतिविधि २००० वर्ष पछिको सबैभन्दा बढी हो
बरफ पग्लिने गती ‘लिटिल आइस एज’ को तुलनामा १० गुणा बढीः
बेलायतको लीड्स युनिभर्सिटीका सोधकर्ताका अनुसार हाल हिमालयबाट बरफ पग्लिने गति लिटिल आइस एजको समयभन्दा औसतमा १० गुण बढी छ । लिटिल आइस एजको समय १६ देखि १९ औ शताब्दीको बिचमा थियो । यो अवधिमा पहाडी हिमनदीको विस्तार भएको थियो । वैज्ञानिकहरुको भनाइलाई आधार मान्ने हो भने हिमालयको हिमनदी अन्य हिमनदीको तुलनामा तीव्र दरमा पग्लिरहेका छन् ।
यसरी भएको थियो अनुसन्धान
वैज्ञानिकको टोलीले लिटिल आइस एजको समयमा हिमालयको स्थितिको पुनर्निर्माण गरेका थिए । उनीहरुले १४ हजार ७९८ हिमनदीको बरफको सतह र आकारलाई भू–उपग्रहबाट प्राप्त भएको तस्बिरसँग परीक्षण गरेका थिए । हाल हिमनदीले आफ्नो ४० प्रतिशत हिस्सा गुमाइसकेको छ । यसको क्षेत्र २८ हजार वर्ग किलोमिटरबाट घटेर १९ हजार ६०० वर्ग किलोमिटरमा सीमित भएको छ ।
विश्वभरीनै बढेको छ समुद्रको जलस्तर
अनुसन्धानमा शोधकर्ताले हाल सम्म हिमालमा ३९० देखि ५८० वर्ग किलोमिटर बरफ पग्लिसकेको बताएका छन् । यसले समुुद्रको जल स्तरमा ०.०३ देखि ०.०५ इन्चसम्म बढिसकेको छ । यसका अतिरिक्त बरफ हिमालयको पूर्वी इलाकातार्फ तीव्र दरमा पग्लिरहेको छ । यो क्षेत्र पूर्वी नेपालदेख भुुटानको उत्तरसम्म फैलिएको छ ।
थोपा–थोपा पानीको प्यासी हुनेछन् करोडौँ मानिस
शोधमा वैज्ञानिकले मानेका छन् कि हिमालयको हिमनदी पग्लनुको कारण मानव प्रेरित जलवायु परिवर्तन हो । यसले समुद्रमा पानीको स्तर बढिरहेको छ भने अर्कातिर मानिसको प्रयोगमा आउने पानी कम हुँदै गएको छ । शोधकर्ताका अनुसार आगामी समयमा करोडौ मानिस पानी, खाना र उर्जाको अभाव खेप्न बाध्य हुनेछन् । यो विशेषगरी एशियामा गंगा, ब्रह्मपुत्र र सिन्धु नदीको किनारामा बस्नेहरुका लागि हुने छ ।
